Στο κατάστημά μας που βρίσκετε στην Κομποθέκλας 3, Θεσσαλονίκη μπορείτε να βρείτε  συλλεκτικά περιοδικά και Μίκυ Μάους, Popeye, Περιπέτειες, μεγάλη ποικιλία από κλασικές Χριστουγεννιάτικες ταινίες ή παιδικές που έχουν αφήσει  εποχή.

Το Μίκυ Μάους είναι ένα κόμικς το οποίο κυκλοφορεί στην Ελλάδα από την 1η Ιου-λίου 1966. Για 47 ολόκληρα χρόνια κυκλοφορούσε από τις εκδόσεις Τερζόπουλου. Η ημερομηνία 7 Σεπτεμβρίου 2013 ήταν καθοριστική γιατί τότε σταμάτησε να εκδίδε-ται το συγκεκριμένο Κόμικ.

Η τρέχουσα επωνυμία των Εκδόσεων Τερζόπουλου τώρα είναι η ΝΕΑ ΑΚΤΙΝΑ Α.Ε. Στις μέρες μας το συγκεκριμένο Κόμικ εκδίδεται από τις Κα-θημερινές εκδόσεις Α.Ε. που είναι θυγατρική της εφημερίδος Καθημερινή. 

Η έντυπη μορφή του συγκεκριμένου Κόμικ ήταν ελκυστική σε πολλούς φίλους μικρούς και μεγάλους γιατί είχε την ιδιαιτε-ρότητα ότι όλοι οι χαρακτήρες του είχαν τη μορφή διαφόρων ζώων. Όσον αφορά την ελληνική έκδοση ο προκάτοχος του Μίκυ Μάους ήταν το περιοδικού Γέλιο και Χαρά των εκδόσεων Πεχλιβανίδη στη δεκαετία του 50.

Η ανατύπωσή του όμως σταμάτησε όταν ο Έλληνας εκδότης χρησιμοποίησε τον τίτλο του Μίκυ. Γεγονός που προκάλεσε την αντίδραση της Αμερικανικής εταιρίας που είχε τα πνευματικά δικαιώματα. Λίγα χρόνια αργότερα ο Εκδότης του περιοδικού «Γυναίκα» Ευάγγελος Τερζόπουλος εξασφάλισε την άδεια και έτσι το συγκεκριμένο Κόμικ ξανακυκλοφόρησε στην Ελλάδα το 1966.

Η 1η Ιουλίου 1966 κυκλοφόρησε το ιστορικό πρώτο τεύχος του Μίκυ Μάους με τίτλο «Στις Πηγές Των Μογγολων».  Στο συγκεκριμένο τεύχος υπήρχε μία ιστορία του Ιταλού Καρτουνίστα Romano Scarpa, και μία ακόμη με βασικό ήρωα τον Donald Duck του σκιτσογράφου Καρλ Μπακς.

Στο εξώφυλλο υπήρχε ένα σκίτσο του Πωλ Μαρρύ που απεικόνιζε τον Μίκυ να κουβαλά στο αριστερό του χέρι μία βαλίτσα και στο δεξί τον Πλούτο. Το περιοδικό κόστιζε 3 δραχμές και αριθμούσε 52 σελίδες. Την Παρασκευή 29 Απριλίου 1994 είχε κυκλοφορήσει το τεύχος 1450 με το οποίο δινόταν ως δώρο η ανατύπωση του πρώτου τεύχους.

Βέβαια υπάρχουν κάποιες βασικές διαφορές που αποδεικνύουν ότι το τεύχος Νο.1 είναι μοναδικό. Το μέγεθός του. Το πρωτότυπο ήταν στο ίδιο μέγεθος με το τεύχος 1450, η ποιότητα χαρτιού στο εξώφυλλο που δεν είναι η ίδια γιατί στο δεύτερο το εξώφυλλο ήταν γυαλιστερό, και τρίτον δεν υπάρχει η αναγραφή των Εκδόσεων Τερζόπουλου στο εξώφυλλο της ανατύπωσης.

Εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι η αγορά του 1ου τεύχους του Μίκυ Μάους είναι πολύ σπάνια να βρεθεί και η τιμή της είναι υψηλή εξαιτίας των 40 χρόνων δημιουργίας της.

Ακόμη στη γιορτή αυτή πραγματοποιήθηκαν και διάφορες εκδηλώσεις στις οποίες πήραν μέρος και μεγάλοι ζωγράφοι. Ακόμη με το κλείσιμο των 40 χρόνων του περιοδικού στις 30 Ιουνίου 2006 κυκλοφόρησε ένα ακόμη συλλεκτικό τεύχος 548 σελίδων.

Αυτά τα δύο μεγάλα τεύχη ανήκουν στην κατηγορία των Επετειακών Εκδόσεων του περιοδικού.

Εξαιτίας του όγκου των σελίδων δε γινόταν να δημοσιευθούν κάποιες ιστορίες με 70 σελίδες η και πιο πολλές. Για το λόγο αυτό η πρώτη ιστορία αποτελούταν από δύο μέρη τα οποία είχαν δημοσιευθεί έναένα σε δύο συνεχόμενα τεύχη του περιοδικού Μίκυ Μάους.

Βέβαια υπήρχε και το περιοδικό ΝΤΟΝΑΛΝΤ το οποίο περιέγραφε ιστορίες οι οποίες αφορούσαν αποκλειστικά τη Λιμνούπολη που ήταν η πόλη του Ντόναλντ Ντακ. Αυτή ήταν και η βασική διαφορά με το περιοδικό ΚΛΑΣΙΚΑ το οποίο είχε ιστορίες και από τη Λιμνούπολη αλλά και από την πόλη του Μίκυ Μάους τη Μίκυ Σίτυ.

Όσον αφορά τους χαρακτήρες του περιοδικού ΚΛΑΣΙΚΑ ήταν και κάποιοι από το Μίκυ Μάους αλλά και κάποιοι ακόμη. Αυτοί ήταν ο Ντόναλντ Ντακ, η Μίννυ Μάους, η Νταίζη Ντακ, ο Γκούφη, ο Σούπερ Γκούφη, ο Γκασρτόνε, οι Μουργόλυκοι, ο Ρόμπαξ, η Μάτζικα Ντε Σπελ, ο Πλούτο, οι Ντιούϊ, Λιούϊ, Χιουϊ, ο Λούντφιχ Φον Ντρέηκ.

Μετά από 47 χρόνια. Ακόμη μάλιστα η εφημερίδα αναφέρει ότι το συγκεκριμένο περιοδικό μεγάλωσε πολλές γενιές και έγινε συνώνυμο των παιδικών εικονογραφημένων περιοδικών. Συνολικά κυκλοφόρησαν 4461 τεύχη.

Παρακάτω υπάρχει όλο το άρθρο της εφημερίδας της περιόδου εκείνης.

Ο Μίκυ Μάους δεν μένει πια εδώ
Συνέντευξη με τον εκδότη Χρήστο Τερζόπουλο για μια διαδρομή 47 χρόνων
Του ΟΡΕΣΤΗ ΣΧΙΝΑ

«Αυτή την Παρασκευή κυκλοφόρησε το τελευταίο τεύχος του Μίκυ Μάους. Παρ' όλο που ήταν μια δύσκολη απόφαση έπειτα από 47 χρόνια έκδοσης του περιοδικού, ήταν μια πράξη επιβεβλημένη από τα πράγματα. Η οικονομική κρίση επέφερε πολλές δυσάρεστες αλλαγές στην ελληνική οικογένεια, με τα γνωστά επακόλουθα.

Η πτώση των κυκλοφοριών των εφημερίδων και περιοδικών δεν άφησε ανεπηρέαστο το Μίκυ Μάους και τα άλλα περιοδικά Ντίσνεϋ».

Αυτό το «τέλος εποχής» ήταν πολύ βαρύ για να το αντέξουμε. Αναζητήσαμε λοιπόν τον εκδότη και πρωτεργάτη του εγχειρήματος «ελληνικό περιοδικό της Ντίσνεϋ» κ. Χρήστο Τερζόπουλο, σε μια προσπάθεια αποτίμησης αυτής της σχεδόν μισού αιώνα διαδρομής, αλλά και με την κρυφή ελπίδα ότι η απόφαση δεν θα ήταν οριστική.

«Αισθάνομαι υπερήφανος που πέτυχα να φτιάξω ένα παιδικό περιοδικό που να το απολαμβάνουν και οι μεγάλοι. Οταν ήμουν παιδί υπήρχε μια ραδιοφωνική εκπομπή, "Η Θεία Λένα στα Μικρά Παιδιά". Με εκνεύριζε η αναφορά στο "μικρά", επειδή παιδιά ήμασταν αλλά όχι και μικρά, όπως και τα υποκοριστικά!

Ετσι, όταν μου δόθηκε η ευκαιρία να εκδώσω το Μίκυ Μάους, έφτιαξα ένα περιοδικό που να απευθύνεται μεν στα παιδιά, αλλά να τα αντιμετωπίζει δε ως ώριμα άτομα για την ηλικία τους. Φαίνεται πως το πέτυχα, για να έχει το Μίκυ Μάους τόσους πολλούς ενήλικους αναγνώστες».

-Η ψηφιακή εποχή, στην οποία ζούμε, θεωρείτε ότι αλλάζει τα πρότυπα που έχουν τα παιδιά για την εικόνα, τις σχέσεις με τους γύρω, την ίδια τη ζωή;
«Πάρα πολύ! Η δυνατότητα πληροφόρησης είναι τεράστια, αλλά εδώ αρχίζουν τα προβλήματα όχι μόνον των παιδιών και των νέων, αλλά και των ενηλίκων. Η πληροφόρηση γίνεται παραπληροφόρηση επειδή απουσιάζουν τα φίλτρα της επωνυμίας, της αξιολόγησης και της διασταύρωσης που έχουν τα έντυπα μέσα. Αυτό είναι επικίνδυνο».

Το δημογραφικό πρόβλημα έγινε αντιληπτό πρώτα από εμάς που είχαμε παιδικά περιοδικά. Μέσα σε μια εικοσαετία, από το 1981 έως το 2001, μειώθηκε ο αριθμός των παιδιών έως 14 ετών κατά 643 χιλιάδες άτομα, δηλαδή 29%. Ολέθριο για το έθνος».

Στη διάρκεια αυτών των 47 χρόνων η θεματική των ιστοριών άλλαζε κυρίως με τους Ιταλούς σχεδιαστές αγγίζοντας θέματα όπως η οικολογία, η διαφορετικότητα... Είχατε συμμετοχή στην επιλογή τους;

«Ηταν ευχάριστη αυτή η αλλαγή από τους Ιταλούς εκδότες και σχεδιαστές. Εμείς αυτό που ζητούσαμε από την Ντίσνεϋ ήταν οι ιστορίες να έχουν πλοκή, ευρηματικότητα και να βρίσκονται μέσα στο πλαίσιο του μπαρκσικού ρεαλισμού».

Θεωρείτε ότι εκτός από ψυχαγωγικό, τα έντυπά σας είχαν/έχουν και παιδευτικό χαρακτήρα;
«Στις δυνατότητές τους, ναι. Δεν προσπαθήσαμε να γίνουμε σχολικό βιβλίο επειδή αυτός δεν ήταν ο προορισμός του περιοδικού. Τελευταία μεγάλη δημοσίευση ήταν "Η Ιστορία της Τέχνης"».

Με την έκδοση των «Κόμιξ» απευθυνθήκατε και σε ένα κοινό μεγαλύτερης ηλικίας. Είχε την αναμενόμενη ανταπόκριση η κίνησή σας αυτή;
«Με το παραπάνω. Φτιάξαμε ένα περιοδικό μοναδικό στον κόσμο για περιοδικά Ντίσνεϋ. Σαν παράδοξο θα αναφέρω πως Σκανδιναβοί εκδότες, παρ' όλο που δεν γνώριζαν ελληνικά, το έπαιρναν σαν πηγή έμπνευσης. Σκοπός του "Κόμιξ" ήταν να διευρύνει τις γνώσεις για τους σχεδιαστές του Ντίσνεϋ και να κάνει σε βάθος παρουσίαση των ιστοριών.

Γνωρίσαμε πολλούς νέους σχεδιαστές στο ελληνικό κοινό. Μερικοί άρεσαν και άλλοι όχι. Ενας από αυτούς που δεν άρεσε ήταν ο Ντον Ρόσα. Αλλά με το χρόνο έγινε ο αγαπημένος των αναγνωστών».

Οι δυσκολίες αφορούν τα δικαιώματα της μητρικής εταιρείας μόνο, ή και την ιταλική;
«Από την αρχή της συνεργασίας μας τα συμβόλαια γίνονται με την Ντίσνεϋ. Με την Ιταλία από την εποχή που εκδότης ήταν ο Μονταντόρι, όπως και με εκδόσεις άλλων χωρών, όπως Γαλλίας, Ολλανδίας, Δανίας και Αμερικής, η συνεργασία μας ήταν για την αγορά του υλικού.

Κατά καιρούς και σύμφωνα με τις ανάγκες της Ντίσνεϋ το κέντρο επαφών άλλαζε, από το Μπέρμπανκ στο Παρίσι, στη Ρώμη, στο Λονδίνο».

Η ποσότητα των εκδιδόμενων περιοδικών επιβάρυνε κατά πολύ τη συμφωνία, ή ήταν «πακέτο», ανεξαρτήτως του αριθμού τους;
«Οι τίτλοι που εκδίδαμε ήταν αποκλειστικά δική μας επιλογή. Η επιβίωση ενός οργανισμού, όπως και μιας επιχείρησης, δεν στηρίζεται μόνο σε ποιοτικά κριτήρια, αλλά και στην προσαρμοστικότητα στις μεταβολές που συντελούνται. Οταν ξεκίνησα το Μίκυ Μάους έφταναν τρεις τίτλοι για να καλύψουν τις ανάγκες και του αναγνωστικού κοινού.

Αυτό κράτησε από 1966 έως το 1988. Είκοσι δύο ολόκληρα χρόνια! Τότε άρχισε να διαφοροποιείται το αναγνωστικό κοινό. Ζητούσε περισσότερη εξειδίκευση. Ανταποκριθήκαμε σε αυτή την επιθυμία και τότε εκδώσαμε το "Κόμιξ", το "Αλμανάκο" και τις "Χαρούμενες Ιστορίες". Κάθε περιοδικό με δικό του χαρακτήρα και κοινό. Τα επόμενα χρόνια ακολούθησαν και τα άλλα περιοδικά.

Τα περιοδικά Ντίσνεϋ στην Ελλάδα είχαν τη μεγαλύτερη διείσδυση και εκτίμηση από κάθε άλλη χώρα. Η υψηλή ποιότητά τους είναι οφθαλμοφανής.
Αλλαγές άρχισαν να συντελούνται από πέρσι για να προσαρμοστούμε στις νέες συνθήκες.

Σε αυτό βρήκα πολύτιμη βοήθεια και συνεργασία από τον υιό μου Ντέιβιντ, αλλά δυστυχώς δεν μπορέσαμε να τις ολοκληρώσουμε, επειδή το οικονομικό πρόβλημα υπήρξε καταλυτικό».

Δύο με τον Λούλη Λουλάκη, και μία με τον Λούλη Λουλάκη και την  Τζένη Μακ Τζετ. Ακόμη υπήρχαν κάποια παράξενα και διάφορα σκίτσα. 

Το Μυστήριο του Ρομποπλάστεξ ήταν 125 σελίδες και είχε ως βασικούς ήρωες τον Θείο Σκρουτζ, τον Τζον Ρόμπαξ, τη δεσποινίς Ευταξία, τον Ντόναλντ Ντακ, τους Μουργόλυκους, και τον Χάσκυ.

ΤΟΠΟΛΙΝΟ: Η Ιταλική πατέντα του εικονογραφημένου παιδικού κόμιξ Μίκυ Μάους

Το πρώτο της τεύχος κυκλοφόρησε στις 31 Δεκεμβρίου 1932 και είχε την πρώτη ιστορία του Μίκυ. Σε αυτή την ιστορία ο Μίκυ Μάους ήταν κυνηγημένος από έναν ελέφαντα.

Ο Nerbini όμως δεν είχε αγοράσει σωστά τα δικαιώματα της δημοσίευσης, με αποτέλεσμα ο εκπρόσωπος της Disney στην Ιταλία Εμμανουήλ και κάποιοι άλλα πρόσωπα διαμαρτυρήθηκαν.

Για το λόγο αυτόν ο συντάκτης άλλαξε την ονομασία του Κόμικ σε Τόπο Λίνο. Όταν ο Nerbini αγόρασε τα δικαιώματα και ήταν όλα σωστά, η King Feature Syndicate επιβεβαίωσε την ονομασία αυτή, και έτσι άρχισε να δημοσιεύεται το Τοπολίνο για λογαριασμό της Disney.

Η πρώτη δημοσίευση είχε 8 σελίδες. Το 1935 δημοσιεύθηκαν οι ιστορίες Bobo The Elephant & Mickey Mouse and the Sacred Jewel & Mickey Mouse and Pluto the Racer. Την ίδια χρονιά ο Εκδοτικός Οίκος Mondatori αγόρασε την εφημερίδα και το τεύχος #137 ήταν το πρώτο που δημοσίευσε.  

Το 1937 ο Εκδοτικός Οίκος Mondatori κυκλοφορούσε δύο εφημερίδες για παιδιά το Topolino και το I Tre porcellini. Τη χρονιά αυτή οι δύ παραπάνω εφημερίδες συγχωνεύτηκαν σε μία με τον τίτλο TopolinoGrandi aventure (Mickey Mouse – Great adventures). Το πρώτο τεύχος αριθμούσε 816 σελίδες και ήταν εβδομαδιαίο.

Στην πρώτη σελίδα υπήρχε μία ιστορία του Mickey και των φίλων του από τον Floyd Gottfredson που ήταν Αμερικανός Καρτουνίστας. Γεννήθηκε στις 5 Μαϊου 1905 στο Kayshiville, της Utah και πέθανε σε ηλικία 81 χρονών στο Montrose της California. Ο συγκεκριμένος Καρτουνίστας ασχολήθηκε πολύ με το Mickey Mouse και έγραψε πολλές ιστορίες με το διάσημο ποντίκι και την παρέα του.

Ακόμη στο πρώτο τεύχος της νέας παιδικής εφημερίδας υπήρχαν και άλλες ιστορίες από ήρωες της Αμερικής, όπως η Tim Tyler’s luck καθώς και δύο ιταλικές ιστορίες, όπως η Saturno Contro la Terra, και μία ιστορία του Federico Peddrochi όπου ο REBO που ήταν ο βασικός ήρωας ήταν ο δικτάτορας του Κρόνου εμφανίστηκε ως εχθρός του Ντόναλντ Ντακ σε τέσσερις ιταλικές ιστορίες του Luciano Bottaro.

Ο Federico Pedrocchi ήταν ιταλός σκιτσογράφος. Γεννήθηκε στο Buenos Aires 1 Μαϊου 1907 και πέθανε στις 20 Ιανουαρίου 1945. Ασχολήθηκε πολύ με τις ιστορίες του Disney και έγραψε πολλές από αυτές. Η πρώτη ήταν η “ Paolino Paperino e il mistero di Marte.

Η πρώτη έκδοσή του ήταν στις 30 Δεκεμβρίου 1937 από την API( Anonymi Periodici Italiani). Αυτή ήταν και η πρώτη ιστορία του βασικού πρωταγωνιστή της Disney στην Ιταλία.

Άλλες ιστορίες της ίδιας χρονιάς ήταν:

Ο Luciano Bottaro ήταν και αυτός ιταλός σκιτσογράφος λίγο πιο πρόσφατος από τον Federico Pedrocchi. Γεννημένος στις 16 Νοεμβρίου 1931 στο Rapallo της Γένοβας. Απεβίωσε στις 25 Νοεμβρίου 2006 εκεί όπου γεννήθηκε.

Η Πορεία του περιοδικού Τοπολίνο κατά την περίοδο του Φασισμού και του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Τον Δεκέμβριο όμως του 1943 η εταιρία αναγκάστηκε να σταματήσει τελείως την κυκλοφορία του περιοδικού αριθμώντας το τεύχος#564.

Ακριβώς δύο χρόνια αργότερα τον Δεκέμβριο του 1945 που ήταν και ο τελευταίος χρόνος του Β’ΠΠ ο εκδοτικός Οίκος της Mondatori ανέλαβε τη δημοσίευση κυκλοφορία του Topolino λόγω της πτώσης του Φασισμού στην Ιταλία.

Έτσι άρχισαν πάλι να δημοσιεύονται οι ιστορίες του αγαπημένου ήρωα Mickey Mouse από τον Floyd Gottfredson. Ακόμη άρχισε πάλι η κυκλοφορία των ιστοριών του Donald Duck από τον Carl Barks. Στο Τεύχος #713 του Topolino δημοσιεύτηκε το πρώτο επεισόδιο της μοναδικής ιταλικής ιστορίας με τίτλο “Topolino e il cobra bianco”.

Η Τρίτη ιταλική ιστορία που δημοσίευσε ή κυκλοφόρησε το εικονογραφημένο περιοδικό είχε τον τίτλο “Topolino e il Grilli Atomici” και υπάρχει στα τεύχη #1316.

Η πορεία του εικονογραφημένου περιοδικού TOPOLINO μετά το πέρας του Β’ Π.Π.

Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να αυξηθούν οι ιταλικές ιστορίες που είχε γράψει κυρίως ο Guido Martina.

Ο ίδιος μάλιστα έγραψε το 1956 το έργο με τίτλο “ Paperino Don Chisciote που ήταν μία παρωδία του Δον Κιχώτη και το 1957 έγραψε τα έργα με τίτλους “Paperin di Tarascona, Paperino e il Conte di Montechristo, Paperino e I Tre Maschettieri.

Όλα τα έργα ήταν το πρώτο μία παρωδία του Tartarin di tarascona, το δεύτερο μία παρωδία στον Κόμη του Montecristo και η Τρίτη ήταν μία παρωδία πάνω στο σύγγραμμα του έργου «Οι Τρεις Σωματοφύλακες».

Όλα τα παραπάνω έργα συντάχθηκαν από μία ομάδα επίλεκτων καλλιτεχνών και συγγραφέων.

Αυτοί ήταν:

1. Pier Lorenzo De Vita
2. Luciano Bottaro
3. Carlo Chendi
4. Dalmasso
5. Missaglia
6. Romano Scarpa

Ακόμη ο Carlo Chendi που ήταν συγγραφέας, σε συνεργασία με τον καλλιτέχνη Luciano Bottaro  έγραψαν και άλλες έργα, όπως το Dr. Paperus που ήταν μία παρωδία του Dr. Faust, το Il Paperino il Paladino, το Il Paperin Furioso που ήταν μία παρωδία του Orlando Furioso από το Ariosto, και το Il Paperino e il Tesoro di Papero Magno.

Η παρωδία με τον τίτλο “Paperin Meschino του Guido Martina και του Pier Lorenzo De Vita το 1958 αποκάλυψε για πιο λόγο ο Donald διώκεται από κακή τύχη, και πως ένας από τους προγόνους του που έζησε τον 15ο αιώνα, ήταν καταραμένος από μία μάγισσα.

Ο κύλινδρος περιστρεφόταν με το χέρι και με τη βοήθεια μιας μανιβέλας προσαρμοσμένης στον άξονά του. Αργότερα ο Thomas A. Edison άρχισε να χρησιμοποιεί Κέρινους Κυλίνδρους. Έχοντας σαν βάση αυτή τη συσκευή ένας άλλος Αμερικάνος ο Emile Berliner {1851-1929} δέκα χρόνια μετά επινόησε το Γραμμόφωνο, το οποίο αντί για Κέρινο Κύλινδρο χρησιμοποιούσε μία κυκλική πλάκα, από Shellac για την καταγραφή του ήχου.

Στον Φωνόγραφο η βελόνα ήταν συνδεδεμένη με μία μεμβράνη. Η μεμβράνη αυτή έκανε ταλαντώσεις εξαιτίας των ηχητικών κυμάτων. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία βαθουλωμάτων.

Το 1881 ο Μπελ που ήταν ο εφευρέτης του τηλεφώνου θέλοντας να βελτιώσει τον Φωνόγραφο του Thomas A. Edison, κάλυψε τον κύλινδρο με κερί πάνω στο οποίο θα χαρασσόταν το αυλάκι του ήχου. Η κίνηση αυτή δεν επέτρεπε την καταγραφή άσχετων θορύβων.

Έτσι το 1886 ο Charles Summer Tainter δήλωσε για ευρεσιτεχνία μια όμοια κατασκευή με επίστρωση κεριού στον κύλινδρο και το ονόμασε Γραμμόφωνο. Την ίδια χρονιά ο Emile Berliner που καταγόταν από το Αννόβερο της Γερμανίας πρότεινε να αντικατασταθεί ο κύλινδρος με μία επίπεδη πλάκα όπου η βελόνα θα έκανε ταλαντώσεις εγκάρσια στην κίνηση.

Τη συσκευή αυτή ο Berliner τη δήλωσε για ευρεσιτεχνία και την ονόμασε γραμμόφωνο. Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 προέκυψε, από κάποιες συγχωνεύσεις, η Τεχνολογία των στερεοφωνικών δίσκων.

Το 1901 κατασκευάστηκαν οι πρώτοι δίσκοι με διάμετρο 25cm. Μέχρι εκείνη την περίοδο οι δίσκοι ήταν μονόπλευροι και από την άλλη πλευρά είχαν διαφημιστικές ετικέτες. Περίπου όπως είναι σήμερα τα CD-DVD. Τρία χρόνια μετά η γερμανική ODEON το 1904 κατασκεύασε τον πρώτο δίσκο διπλής όψεως με διάμετρο 25-30cm. Το 1906 η εταιρία Victor κυκλοφορεί ένα γραμμόφωνο με την ονομασία Victrola.

Λίγα χρόνια μετά η εταιρία Decca θα παρουσιάσει το πρώτο φορητό γραμμόφωνο και αργότερα τα πρώτα ηλεκτρικά φορητά γραμμόφωνα θα βγουν στην αγορά. Σκοπός του γραμμοφώνου ήταν να αποτελέσει μία φορητή συσκευή ψυχαγωγίας, ικανή να αναπαράγει τον ήχο, τη μουσική. Το χαρακτηριστικό χωνί των πρώτων μοντέλων ενίσχυε τον ήχο, αλλά και την καλλιτεχνική του ταυτότητα.

Με την εξέλιξη των ηλεκτρικών κινητήρων και την εισαγωγή του ηλεκτρονικού ενισχυτή το γραμμόφωνο αντικαταστάθηκε από το ηλεκτρικό γραμμόφωνο που είναι το κλασικό πικάπ { Pickup }. Πολλές φορές χρησιμοποιείται και ο όρος ηλεκτρόφωνο, που είναι το γνωστό σε πολλούς Juke-Box.

Ακόμη κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα ο Emile Berliner δημιουργεί ένα παράρτημα δίσκων της εταιρίας του στο Λονδίνο με την ετικέτα His Master Voice. Οι τρεις πιο γνωστές εταιρίες παραγωγής δίσκων ήταν οι Columbia, Victor, Edison. Στις 21 Ιουνίου 1948 η εταιρία Columbia Records ακουμπά τη βελόνα στον πρώτο δίσκο βινυλίου για γραμμόφωνο, σηματοδοτώντας ένα είδος επανάστασης της μουσικής βιομηχανίας.

Για πολλές δεκαετίες το βινύλιο κυριάρχησε στις δισκοθήκες πολλών μουσικόφιλων θαυμαστών του και συνεχίζει να κατέχει περίοπτη θέση εκεί ακόμη και σήμερα. Ούτε η εξέλιξη της τεχνολογίας δεν μπόρεσε να το εκτοπίσει και να το περιορίσει. Κατά την προσωπική μου γνώμη αυτό οφείλεται στη μεγάλη ποικιλία μουσικών ακουσμάτων που μπορεί κάποιος μουσικόφιλος να βρει σε αυτό πάνω σε όλα τα είδη μουσικής ελληνικής, ξένης, Κλασσικής.

Επειδή είναι μiα από τις παλαιότερες συσκευές αναλογικού ήχου, μπορεί κάποιος να βρει βινύλια σε οποιαδήποτε οικονομική κλίμακα επιθυμεί. Τα βινύλια τα διακρίνουμε σε τρεις κατηγορίες. Των 33 στροφών, των 45 στροφών και των 78 στροφών οι οποίοι δημιουργήθηκα στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια από την εταιρία Decca.

Οι ανταγωνιστικές εταιρίες όμως δεν ακολούθησαν το παράδειγμα της και κατασκεύασαν τους πρώτους δίσκους 45 στροφών και την ίδια περίοδο η εταιρία CBS κατασκευάζει τους πρώτους δίσκους 33 στροφών. Το βινύλιο καθιερώθηκε ως βασικό μέσο συσκευής μουσικών ήχων το 1948. Μέχρι τότε κυριαρχούσαν οι δίσκοι Γραμμοφώνου που κατασκευάστηκαν στις αρχές του 20ου αιώνα από ανθεκτικό σκληρό λάστιχο με διάμετρο 25cm περίπου.

Οι δίσκοι αυτοί ήταν ηχογραφημένοι μόνο από τη μία πλευρά. Η τοποθέτηση τους γινόταν σε μία χάρτινη θήκη η οποία είχε μία οπή για να φαίνονται οι καλλιτεχνικές πληροφορίες του δίσκου, ενώ στη ράχη της αναγραφόταν ο τίτλος του δίσκου ή το όνομά του δημιουργού. Ακόμη πολλές φορές υπήρχε και κάποιος αριθμός καταλόγου. Εκείνο το χρονικό διάστημα είχαν ηχογραφηθεί και τα πρώτα ελληνικά τραγούδια. 

Όλα τα παραπάνω μέσα καταγραφής ήχου αντικαθιστούν σιγά σιγά τους δίσκους του γραμμοφώνου και η δεκαετία του 1950 ήταν καταλυτική για τους δίσκους αυτούς, επειδή με τη δημιουργία δίσκων των 33 και 45 στροφών οι δίσκοι του γραμμοφώνου περιορίστηκαν ακόμη περισσότερο.

Αργότερα η έλευση της ψηφιακής μορφής ήχου επικράτησε στο χώρο της μουσικής βιομηχανίας, όμως η παραγωγή του βινυλίου δε σταμάτησε ποτέ. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 υπήρχε το συγκρότημα των Beatles. Γνωστό βέβαια στο χώρο του τότε ακόμη και του σήμερα για πολλούς.

Στις 28 Οκτωβρίου 1961 κάποιος Raymond Jones ζήτησε από ένα δισκάδικο με την επωνυμία Nems του Λίβερπουλ το βινύλιο με τίτλο My Bonnie των Beatles. Αν και ο ιδιοκτήτης του δισκάδικου Bryant Epstain δε γνώριζε το συγκρότημα, το σημείωσε και τις επόμενες ημέρες ζήτησαν και άλλοι θαυμαστές του συγκροτήματος το συγκεκριμένο τραγούδι. Αργότερα ο ιδιοκτήτης έμαθε ότι ο δίσκος ήταν γερμανικός και ήρθε σε επαφή με την Deutsche Gramophone που είχε την έδρα της στο Αμβούργο για την εύρεσή του.

Η εταιρία από την πλευρά της τον διαβεβαίωσε ότι είχε αναλάβει την προώθηση ενός μουσικού συγκροτήματος από το Λίβερπουλ. Το συγκρότημα αυτό όμως ήταν οι Tom Sheridan and The Beat Brothers που είπαν το συγκεκριμένο τραγούδι. Την ίδια ημέρα ο ιδιοκτήτης Bryant Epstein παρήγγειλε 25 αντίτυπα και στην πορεία έμαθε ότι το συγκρότημα επισήμως λεγόταν Beatles, τους οποίους παρακολούθησε σε ένα υπόγειο Club του Λίβερπουλ με την ονομασία Cavern.

Το γκρουπ αποτελούταν από τέσσερα άτομα. Έτσι εκείνο το βράδυ ανέλαβε ο ίδιος το Management του συγκροτήματος που εκείνη την περίοδο είχε πολύ μεγάλη επιτυχία...

Ναι είναι αλήθεια ότι το βινύλιο μας ενώνει άσχετα με τι πρεσβεύει ο καθένας. Ακόμα και στα πιο απομακρυσμένα μέρη της Ελλάδας που δεν υπήρχαν πικ-απ να παίξουν τα βινύλια, όλο και κάποιο τζουκ-μποξ υπήρχε σε κάποια ταβέρνα να παίξει Καζαντζίδη, σέικ και μοντέρνα συγκροτήματα το ’50 και το’60 τότε που ήταν είδος πολυτελείας για κάποιους το πικ-απ και τα βινύλια.

Ακόμη και στις φτωχογειτονιές της Αθήνας και του Πειραιά συνέβαινε αυτό. Κάπου εκεί σ’ ένα τζουκ - μποξ του μεγάλου λιμανιού πρωτάκουσε ο Γιάννης Σπάθας τον Jimi Hendrix από δισκάκι των 45 στροφών, τέτοιους παίζουν τα τζουκ - μποξ, κι έτρεχε μερικές εκατοντάδες μέτρα πιο πέρα να παίξει ότι άκουσε στην κιθάρα του, ο πιτσιρικάς τότε που έμελλε να γίνει ο καλύτερος Έλληνας ροκ κιθαρίστας.

Θυμάμαι την αγωνία που είχε ένας τύπος ψηλός, ξερακιανός κοντά στα 50 που μπήκε με φόρα σε ένα δισκάδικο στο Μοναστηράκι, στου «Ζαχαρία» και γυρνώντας προς τον πωλητή φώναξε: «Χατζή που έχεις;». Φανταστείτε την ικανοποίηση που ένοιωσε μόλις πήγε σπίτι του κι έβαλε στο πικ-απ του, το «Γιο της Άνοιξης», ένα τριπλό βινύλιο που αγόρασε από την οδό Ηφαίστου.

Την ίδια αγωνία είχα κι εγώ πιτσιρικάς που αντί για τυρόπιτα, με το χαρτζιλίκι του πατέρα μου, μάζευα να πάρω ένα δίσκο, κι άλλο δίσκο… Μάλιστα πολλές φορές δεν είχα υπομονή να τελειώσει το μάθημα και να πάω στο «La-Si-Do» του Τσιάπη να πάρω από το δισκάδικό του κάτι που μ’ άρεσε και πηδούσα τα κάγκελα στο διάλειμμα για να πάρω το «Sticky Fingers» ή τον πρώτο δίσκο των Φατμέ που μόλις είχε κυκλοφορήσει και τον περιμέναμε να βγει πώς και πώς καθώς είχε μεγάλη φήμη το γκρουπ από τις συναυλίες που έδινε στην περιοχή μας, όταν σχηματίστηκε…

Την ίδια αγωνία είχαν παλιότερα όλοι οι βινυλιομανείς, να ξημερώσει Κυριακή να πάνε στο Μοναστηράκι εκεί στην σκάλα όπου οι μετέπειτα καταστηματάρχες πουλούσαν τους δίσκους τους εν ήδη παζαριού. Μπορούσες να βρεις εκεί το «Metamorphosis» των Iron Butterfly, φερειπείν, με 95 δραχμές, ελληνική κόπια με το μονό εξώφυλλο, εκεί στις αρχές των 80’s.

Ένα βράδυ δεν κοιμήθηκα κι έβαλα και ξυπνητήρι να πάω πρωί – πρωί κατά τις 7.30 που άνοιγαν, να βρω το δίσκο της Eydie Gorme με τους Trio Los Panchos, το πρώτο που κάνανε μαζί.

Το δίσκο αυτό μου είχε κρύψει ένας φίλος στο κάτω ράφι δεξιά με το που έμπαινες στο δισκάδικο του «Mr. Vinylios», το βρήκα και γύρισα να κοιμηθώ ήσυχος.

Οι δίσκοι της ελληνικής new wave και punk-rock, αλλά και της ψυχεδελικής τότε κίνησης, όπως οι Pete and Royce, που πωλούνταν τότε εκεί στο δωματιάκι σήμερα είναι δυσεύρετοι, αλλά πολλοί είναι εκείνοι που εξακολουθούν να τους ψάχνουν...

Μια φορά στην Βιέννη κόντεψα να χάσω το πούλμαν με το γκρουπ που είχα πάει στην Αυστρία με προορισμό την Σουηδία, με φωτογραφική ομάδα που πήγανε στην Στοκχόλμη για μια έκθεση, καθώς χάθηκα κυριολεκτικά μέσα σ’ ένα δισκάδικο με χιλιάδες δίσκους που βρίσκονταν κοντά στο ξενοδοχείο και μετά άργησα να πάω στο σημείο αναχώρησης που ήταν περίπου 25 λεπτά από το μαγαζί σε μια αχανή, όπως αποδείχθηκε πλατεία…ευτυχώς άργησε πιο πολύ από εμένα το πούλμαν!

Στον μαγικό κόσμο του βινυλίου μπήκα όταν ανακάλυψα πιτσιρικάς στο πατάρι μέσα σε μια χαρτοσακούλα δίσκους μεγάλους και μικρούς που είχαν ξεχασμένους οι γονείς μου. Ο δίσκος της country τραγουδίστριας Jeannie C. Riley, «Harper Valley P.T.A.» Νο1 το 1967 και μια συλλογή γιαπωνέζικης προέλευσης κόκκινου βινυλίου με 14 επιτυχίες των Temptations, Four Tops, Lovin’ Spoonful, Roy Orbison Dino Desi and Billy, μαζί με αρκετά 45αράκια ανάμεσα το «Marguerita» του Elvis Presley, το «Ma Guitare» του Enrico Macias και μερικά δικά του ακόμη, αλλά και το «Blame me it on the bossa nova» της Eydie Gorme, μαζί δισκάκια του Γρηγόρη Μπιθικώτση και τον «Επιτάφιο» του Μίκη Θεοδωράκη στην πρώτη έκδοση σε μέγεθος e.p., άνοιξαν την πόρτα της μουσικής.

Σαν το παλιό σεντούκι της γιαγιάς με τις χρυσές λίρες…

Οι δίσκοι πάντα ήταν ένα δώρο άποψης. Στα πάρτυ ή στις ονομαστικές εορτές οι μουσικόφιλοι έκαναν δώρο ένα καλό δίσκο που ταυτόχρονα αποτελούσε και μια μουσική πρόταση προς τον παραλήπτη. Ιδιαίτερα στις δεκαετίες του ’70 και ’80 έκανε θραύση αυτό το πολύτιμο, πραγματικά, δώρο που εκφυλίστηκε σταδιακά με την εμφάνιση του cd, καθώς παρατηρήθηκε το φαινόμενο ακόμη και γονείς, γνώστες καλής μουσικής, να δωρίζουν στα παιδιά τους ευτελή άλμπουμ του lifestyle, με την δικαιολογία «αυτά τους αρέσουν», λες και όταν εκείνοι ήταν πιτσιρικάδες τους έδιναν τα σκουπίδια της εποχής και όχι μουσικές, δώρα που τους συντροφεύουν για μια ολόκληρη ζωή.

Αυτό είναι ένα παράδειγμα της γενικότερης έκπτωσης στην μουσική που παρατηρήθηκε τα τελευταία 15 χρόνια που ωστόσο μας ξαναφέρνει κοντά στα βινύλια, καθώς η ανάγκη για ποιοτική μουσική προήλθε από τον πάτο που πιάσαμε όλα αυτά τα χρόνια…

Η συλλογή δίσκων έχει τους δικούς της κανόνες. Βασικός κανόνας είναι όταν δεις ένα δίσκο που σε ενδιαφέρει σε κάποιο δισκάδικο να τον πάρεις αμέσως καθώς αν τον αφήσεις όταν ξαναπάς δεν θα το βρεις ακόμη κι αν ήταν στο ράφι χρόνια ολόκληρα.

Ένας άλλος βασικός κανόνας είναι να μην δανείζεις τους δίσκους σου αν έχεις μανία με την συλλογή σου γιατί όταν στον επιστρέψει ο κολλητός φίλος που τον εμπιστεύτηκε δεν θα είναι η ίδια κόπια ή το ίδιο εξώφυλλο που του δάνεισες. Έχουν χαλάσει φιλίες σε τέτοιες φάσεις…

Στον τρίτο βασικό κανόνα, ο χρόνος συμμάχησε με τον συλλέκτη δίσκων, καθώς ξεπεράστηκαν πια τα πάρτυ σε σπίτια όπου όταν πήγαινες δίσκους να παίξουν έχανες τους μισούς…

Στους κανόνες προστασίας των δίσκων πρέπει να αναφερθεί ότι όσοι έχουν γατάκια μικρά και ζωηρά ενδέχεται αυτά να παίξουν με τη βελόνα του πικ- απ κα να γρατσουνίσουν τους δίσκους, αλλά κα να ξύνουν τα νύχια τους στις… πλάτες των βινυλίων σας γι’ αυτό βάλτε το πικ-απ κάπου πιο ψηλά ή ντύστε με καλύμματα όσους περισσότερους δίσκους μπορείτε, αλλά κυρίως πάρτε τους μια ξύστρα από τα pet shop για να σωθείτε!

Η «αρρώστια» του βινυλίου, για όσους έχουν… προσβληθεί, μεγαλώνει και επεκτείνεται στη ζωή του ανθρώπου με το πέρασμα του χρόνου. Θέλει μαεστρία να το κοντρολάρει κανείς γιατί μπορεί να ξεφύγει. Πολλές φορές σε ζευγάρια έχει τεθεί το ερώτημα «οι δίσκοι σου ή εγώ»!

Ένα δίλημμα που καλύτερα να αποφύγει κανείς να το θέσει στον σύντροφό του καθώς ενδέχεται να βγει χαμένος…!

Όσον αφορά τους λάτρεις της Κλασικής Μουσικής, τα βινύλια αποτελούν ανεκτίμητο θησαυρό γιατί έχουν κυκλοφορήσει άπειρες ηχογραφήσεις ενός μουσικού θέματος ή μίας Ορχηστρικής εκτέλεσης σε πολλές εκτελέσεις από διάφορες Ορχήστρες και Αρχιμουσικούς.

Ακόμη η συλλογή αυτών των βινυλίων βοηθάει και στην εκμάθηση της δημιουργίας του συγκεκριμένου μουσικού έργου και των επιρροών του συνθέτη...